زوجی چون حضرت علی (ع) و فاطمه(س)
•
توصیه شما برای اینکه بتوانیم زوجی چون حضرت علی (ع) و فاطمه(س)باشیم چیست؟
در ابتدا کلامی از این دو معصوم که الگوی تمام همسران و زوجهای جوان باید باشد و هست برایتان نقل میکنیم: حضرت علی(ع) میفرماید: «هیچگاه فاطمه از من نرنجید و او نیز هرگز مرا نرنجاند و او را به هیچ کاری مجبور نکردم و او نیز مرا آزرده نساخت. در هیچ امری، قدمی برخلاف میل باطنی من برنداشت و هرگاه که به رخسارش نظاره میکردم، تمام غصههایم برطرف میشد و دردهایم را فراموش میکردم» و در جایی دیگر میفرماید: «به خدا قسم! هرگز کاری نکردم که فاطمه خشمگین شود و او نیز هیچگاه مرا خشمگین نکرد»، (بحارالانوار، ج 43، ص 60 و 123).
حضرت فاطمه(س) در ابتدای وصیت خود به امیرالمؤمنین(ع) فرمود: «یا ابن عم، ما عهدتنی کاذبة ولاخائنة، ولاخالفتک منذ عاشرتنی؛ ای پسرعمو! هیچگاه مرا دروغگو و خیانتکار ندیدی و از آن زمان که با من زندگی کردی، با تو مخالفت نکردهام».
امیرالمؤمنین(ع) در پاسخ فرمود: «معاذاللّه، انت اعلم باللّه وابّر واتقی واکرم واشد خوفا من اللّه من أن او بخک مخالفتی...؛ پناه به خدا، تو عالمتر به خدا و نیکوکارتر و پرهیزکارتر و گرامیتر و ترسانتر از خدایی، از این که من تو را به نافرمانی از خود سرزنش کنم»، (بحارالانوار، ج 43، ص 191).
هر چند کسی نمیتواند همچون آن دو بزرگوار بشود ولی میتوان زندگی و نحوه روابط زن و شوهر و روش همسرداری را براساس تعلیمات و راهنماییهای آن بزرگواران شکل داد و آنان را به عنوان الگوی عملی خویش قرار دهد. در این راستا ابتدا باید شناخت نسبتا کاملی از شخصیت و روش زندگی و همسرداری آن دو بزرگوار به دست آوریم که در این زمینه ر.ک:
- جلوههای رفتاری حضرت زهرا(ص)، عذرا انصاری، دفتر تبلیغات اسلامی قم
- همسران برتر، دکتر غلامعلی افروز
- در عین حال کلیاتی را درباره نحوه روابط زن و شوهر به عرضتان میرسانیم.
T{الف) نکات ضروری و مهمی که شوهر در ارتباط با همسرش باید رعایت کند:}T
1- مهرورزی و اظهار محبت؛ یکی از وظایف مردان نسبت به زنان دوستداشتن وا ظهار محبت به اوست. پیامبر اکرم(ص) میفرماید: من از زندگی دنیا به سه موضوع علاقهمندم. مهرورزی به زنان، عطر و بوی خوش، نماز. محبت به تنهایی کافی نیست بلکه شوهر باید آن را بر زبان آورد و این سخن را به او بگوید. به فرموده پیامبر(ص) سخن شوهر به همسر خود که: تو را دوست دارم هرگز از یادش نمیرود. بنابراین هم باید همسر خود را به صورت واقعی عمقی و قلبی دوست داشت و هم این محبت واقعی را در زبان و عمل ابراز و اظهار کرد.
2- حمایت از همسر و ایجاد دلگرمی؛ با توجه به این که معمولاً زنان در مواردی از دوران زندگی دچار برخی اضطرابها و بحرانها و نگرانیهایی میشود (مثل دوران بارداری، دوران قاعدگی و...) شوهر باید نقش حمایتی و دلگرم کنندگی خود را مضاعف کرده و مراقبتهای بیشتری به عمل آورد و در رسیدگی به امور منزل تلاش بیشتری انجام دهد.
3- معاشرت خوب داشتن؛ نظیر این که با همسر مشورت و تبادل نظر کردن در زمینه وظایف و کارهای منزل و احترام گذاشتن به نظرات مشورتی وی و عدم تمسخر نسبت به وی، عفو و گذشت داشتن نسبت به خطاها و لغزشهای او.
4- همانندی در زندگی؛ در امر پوشاک و لباس و نیز غذا آنچه برای خود تهیه و استفاده میکند برای همسر و شریک زندگی خود نیز فراهم نماید و از یک سطح تغذیه و پوشاک بهرهمند شوند نه این که مرد در بیرون خانه از غذای بهتر و یا لباس گرانتر استفاده کند و زن در خانه به کمتر از آن.
5- اختصاص وقت برای گفتگو و مراوده با همسر؛ گذراندن اوقات خاص در شبانهروز پس از اشتغالات روزانه و در کنار همسر و فرزندان و ایجاد ارتباط کلامی و توجه عاطفی و همسخن شدن با همسر موجب ایجاد تفاهم، صفا، صمیمیت و دوستی بیشتر میشود.
6- توجه به حفظ پاکدامنی و عفت و آراستگی ظاهری؛ مردان نیز همچون زنان باید در حفظ پاکدامنی و عفت و آراستگی ظاهری و زیبایی خود در برابر همسران خویش کوشا باشند. بنابراین با زنان دیگر مخصوصا زنانی که همسرشان نسبت به آنها حساسیت دارند روابطی برقرار نکنند. از چشمچرانی و... خودداری نمایند. از زیباییهای زنان دیگر نزد او سخن نگویند. خود رابرای همسر خود بیاراید. با لباس بهتر سر و وضع کامل، آرایش بیشتر در برابر همسر خودحاضر شود.
7- داشتن سعه صدر در برابر کجخلقیها و خطاهای همسر؛ روانشناسان معتقدند زنان در زندگی زناشویی شوهر خود را تنها یک شوهر نمیشناسند بلکه آرزو دارند در حقشان لطف پدری را هم مراعات کنند. بنابراین شوهر نسبت به مشکلات زندگی و کم و کاستیهای آن و لغزشهای همسر خود باید از سعه صدر کافی برخوردار باشد و با ملایمت و زبان خوش با آنها رفتار نمایند. به همین جهت است که علی(ع) نیز میفرماید: در همه حال با زنان مدارا کنید با آنها به زبان خوش سخن بگویید و در جایی دیگر علی(ع) زن را به شیشهای تشبیه کرد که اگر رهایش کنند میشکند و اگر محکم و با شدت بخواهند نگاهش دارند باز هم میشکند.
T{ب ) نکات مهمی که زن در ارتباط با شوهرش باید رعایت کند:}T
1- دوستی و تفاهم؛ همان طور که اساس ازدواج دوستی، مودت، رحمت و صمیمیت است ارتباط کلامی و رفتاری زن با شوهرش باید بر همین اساس و تداوم و تقویت محبت و مهرورزی باشد و از هرگونه بدبینی غرضورزی، حسادت و آنچه با روابط دوستانه معارض است پرهیز نموده و به جای این که «من و تو و دوگانگی داشته باشیم «ما» و یگانگی را در زندگی مشترک رواج دهیم.
2- احترام و استقبال؛ به شوهر باید احترام گذاشت نام او را به بزرگی و احترام یاد کنیم او را سبک صدا نزنیم. درباره قیافه ظاهری و رفتار و کردارش اظهار نظر منفی نکنیم، به هنگام ورودش به خانه از او استقبال کنیم و او را گرم و صمیمانه پذیرا باشیم و امکان استراحت و آرامش او را فراهم نماییم.
3- تواضع و فروتنی؛ تواضع زن در برابر شوهر و منتنگذاشتن بر وی نه تنها مایه شکست و سقوط او نمیشود بلکه باعث نفوذ بیشتر او در قلب شوهرش میشود.
4- آرایش و خودآرایی؛ زن با آرایش و خودآرایی و مرتب کردن سر و وضع خود و پوشیدن لباس زیبا برای همسر خود موجب دلبستگی بیشتر شوهر به همسر خود و جلوگیری از برخی انحرافات همچون تنوعطلبیها، چشمچرانیها و اظهار عشق و علاقه به دیگر زنان خواهد شد.
5- کمککار همسر بودن؛ در تحصیل علم، کسب مال برای امرار معاش و در موقعیتهای مختلف و گرفتاریها و مشکلات زندگی به شوهر خود کمک کند و او را تشویق کرده و او را تسکین و دلگرمی دهد.
6- بیش از توان و قدرت مالی همسر نباید از وی تقاضا کرد. پیامبر میفرماید: بهترین زن زنی است که در هزینه زندگی معقول باشد و با شوهر رفیق و مدارا کند. او را بر انجام کاری که قدرت ندارد وادار نکند و او را شرمسارش نسازد. بنابراین زن نباید توقعات بیجا و خارج از استطاعت زندگی همسرش داشته باشد که موجب زحمت و ملال شده.
7- نشان ندادن رنج و زحماتی که در زندگی مشترک متحمل میشود. در نزد مردان زنانی بیشتر ارزشمنداند که متحمل، پاکباز، صبور و بردبار باشند نه زنانی که جزع و بیتابی میکنند و گاه رنج و درد خود را کوهی نشان میدهند. آنچه بیان شد کلیاتی و مختصری از وظایف اخلاقی و انسانی زن و شوهر نسبت به یکدیگر بود ولی برای شناخت بهتر و بیشتر در این زمینه مطالعات گستردهتری داشته باشید.